Với người mới ngồi thiền, tư thế ngồi là yếu tố nền tảng rất quan trọng. Chỉ khi bạn ngồi một cách thoải mái, bạn mới có thể an tâm theo dõi hơi thở và duy trì sự tập trung. Còn nếu ngồi gò bó, đau nhức thì tâm bạn sẽ chỉ loay hoay với thân thể cho đến hết thời gian.
Đối với người mới bắt đầu, Thiên Nhiên Tâm khuyên bạn nên chọn tư thế nào dễ chịu, vững và không gây căng thẳng để có thể ngồi lâu được. Có vài lựa chọn phù hợp theo thứ tự từ dễ đến khó như sau:
Nội dung
Ngồi trên ghế (tư thế đơn giản nhất)
Thích hợp cho người chưa quen ngồi xếp bằng, người lớn tuổi hoặc dễ đau lưng, tê chân.
Ngồi ở phần trước ghế, không đặt cả đùi lên ghế, hai bàn chân đặt vững vàng trên sàn, lưng thẳng nhưng không gồng, hai tay đặt nhẹ trên đùi.
Ưu điểm của tư thế ngồi trên ghế là dễ thở, ít đau mỏi, phù hợp ngồi lâu, tuy nhiên không mang lại cảm giác gần gũi với thiền bằng ngồi dưới đất, nhưng lại rất thực tế cho việc duy trì đều đặn.
Ngồi xếp bằng thoải mái (kiểu ngồi thông thường)
Đây là tư thế nhiều người mới bắt đầu chọn. Bạn chỉ cần ngồi trên gối ngồi thiền, bồ đoàn và tọa cụ, hai chân bắt chéo tự nhiên, không cần ép thành tư thế kiết già.
Dùng gối thiền nâng cao hông để lưng tự nhiên thẳng, giảm đau đầu gối và tê chân.
Ưu điểm của tư thế ngồi xếp bằng là dễ ngồi, thoải mái, có thể ngồi lâu.
Tư thế Miến Điện (chân trong chân ngoài)
Ngồi trên bồ đoàn, hai chân xếp chéo trước mặt, nhưng không đặt chân lên đùi như bán già hay kiết già. Thay vào đó, một chân để sát trong (gần thân), chân còn lại đặt ra ngoài, thoải mái và tự nhiên. Hai đầu gối vẫn chạm sàn, tạo thành thế vững chắc. Tay đặt nhẹ trên đùi hoặc trong lòng, lưng giữ thẳng, vai thả lỏng.
Ưu điểm của tư thế Miến Điện là rất thoải mái, dễ ngồi lâu mà không bị áp lực lên đầu gối, không cần cơ thể quá mềm dẻo, là lựa chọn tốt nếu bạn muốn ngồi kiểu truyền thống dưới đất mà không sợ đau. Tuy nhiên, nhược điểm của tư thế Miến Điện là nếu ngồi quá lâu mà không có gối nâng hông thì vẫn bị tê chân.
Ngồi quỳ (kiểu Nhật)
Ngồi quỳ, mông đặt trên gối hoặc bồ đoàn.
Rất thẳng lưng và nghiêm trang, tuy nhiên có thể tê chân nhanh nếu chưa quen.
Tư thế bán già (nửa hoa sen)
Một chân đặt lên đùi chân kia, chân còn lại đặt dưới.
Ưu điểm của tư thế ngồi bán già là đẹp và chắc chắn, giữ thẳng lưng tốt hơn. Tuy nhiên, với người mới có thể hơi căng đầu gối, bạn nên tập dần cho tư thế ngồi được tự nhiên.
Tư thế kiết già (hoa sen toàn phần)
Cả hai chân đặt chéo lên đùi nhau.
Ưu điểm của tư thế ngồi kiết già là tư thế vững chãi nhất, nhưng đòi hỏi cơ xương mềm dẻo. Tuy nhiên, những người mới ngồi thiền không nên ép mình vào tư thế này vì có thể gây đau mỏi và tê chân.
Lời khuyên của Thiên Nhiên Tâm dành cho bạn
Hãy bắt đầu bằng tư thế ngồi xếp bằng đơn giản hoặc tư thế Miến Điện chân trong chân ngoài với một chiếc gối thiền để nâng hông. Khi quen dần, bạn có thể thử tư thế bán già hoặc kiết già nếu cơ thể có thể thích nghi. Điều quan trọng là khi ngồi lưng phải thẳng, thả lỏng, hơi thở tự nhiên.
Ngoài ra, nếu bạn cần một bộ gối thiền (bồ đoàn và tọa cụ), Thiên Nhiên Tâm có thể hỗ trợ cho bạn.